توضیحات
در این آموزک قصد داریم ابتدا یک مقدمه ای بر این سیستم داشته باشیم و در ادامه یک تعریف کلی و آشنایی کامل تری بر شبکه و سیستم مولتی پلکس (Multiplex) خواهیم داشت .
مقدمه
از آغاز تولید خودرو تا امروز بدون شک این صنعت پیشرفت های چشم گیری داشته است که ظهور سیستم مولتی پلکس در اواخر 1980 میلادی توسط شرکت بوش (BOSCH) المان بطور محسوسی صنعت خودرو را دگرگون کرد. لزوم تغییر سیم ها ، دسته سیم ها ، طول ، حجم و همچنین وزن آنها باعث ارتقاء سطح کیفی و رفاهی خودروها شد که با ورود یک سیستم بنام مولتی پلکس (Multiplex) محقق شد. در برخورد با بسیاری از خودروها اولین چیزی که جلب توجه می کند سیم ها و دسته سیم هایی است که قطعات برقی را به یک دیگر وصل می کند و شکل نموداری زیر بطور واضح از میزان طول سیم های بکار رفته در خودروی 405 می توان درک بیشتری پیدا کرد.
جدا از بحث پیچیدگی نسبتا زیاد تئوریک تا حد زیادی از مشکلات سیم کشی کم کرد و توانست جایگاه خود را محکم کند که البته بعد از شرکت بوش (BOSCH) شرکت های زیادی برای ساخت این سیستم دت بکار شدند که هر کدام استانداردها و روش های بخصوص خود را دارند.
در خودروهای دارای مولتی پلکس (Multiplex) سیستم های زیادی برای رفاه و امنیت سرنشینان طراحی کرده ایم و برای کنترل و نظارت بر هر بخش ، یک کنترل یونیت الکترونیکی تعریف می شود و برای یکپارچه کردن آنها از روش های متعدد تبادل اطلاعات استفاده شده که در ادامه چند نمونه از شاخص ترین آنها را بصورت جداگانه تشریح کرده ایم .
استاندارد proprietary : تولید کشور ژاپن می باشد و بر روی خودروهای نیسان (NISSAN) و در تولیدات داخلی استفاده شده .
استاندارد j1850 : تولید کشور آمریکا می باشد که بر روی خودروهای خانواده کرایسلر ، فورد و جی ام استفاده شده .
استاندارد Absus : تولید کشور آلمان می باشد و بر روی خودروهای خانواده فولکس واگن استفاده شده .
استاندارد Can : تولید المان می باشد و بر روی خودرو های بنز ، BMW ، فیات و ولو استفاده شده .
استاندارد Van : ساخت کشور فرانسه و بر روی خودروهای رنو و پژو استفاده شده .
لازم به ذکر است که در میان استاندارد های فوق، موفق ترین آنها شبکه های CAN و VAN می باشند که خودروسازان تمایل بیشتری به پیاده سازی آنها بر روی خودرو را دارند .
تعریف سیستم مولتی پلکس (Multiplex)
سیستم های مولتی پلکس (Multiplex) به معنی چند جزیی بودن است و به هر مجموعه الکترونیکی که دارای تعدادی عضو همراستا در یک هدف مشخص باشند، مولتی پلکس می گوییم که این اعضا باید خصوصیات مشترکی را داشته باشند که در عین مجزا بودن زبان یکدیگر را بفهمند ، عملکرد مستقل از مفهوم ، همچنین توابع و منافع مشترکی داشته باشند.
دلایل مهم استفاده از سیستم مولتی پلکس چیست؟
1- نیاز به افزایش تعداد ECUها و ارتباط بین آنها و همچنین سنکرون (Synchron) کردن آنها
2- نیاز به افزایش تعداد قطعات الکترکال
3- نیاز به افزایش سرعت عیب یابی با استفاده ای دستگاه های عیب یابی
4- نیاز به افزایش سطح رفاهی و ایمنی سرنشینان
5- نیاز به ساده کردن سیم کشی
6- بالا بردن سرعت مونتاژ خودرو و …
انواع هندسه ارتباطی شبکه های مولتی پلکس (Multiplex) :
شبکه Star : به معنی ستاره می باشد و به این صورت است که تمامی ECUها به صورت جداگانه به یک ECU مرکزی متصل می شوند.
شبکه Bus : به معنی گذرگاه می باشد و به این صورت است که تمامی ECUها به صورت جداگانه بعد از اتصال دوخطِ گذرگاهِ داده ها به یکدیگر متصل می شوند.
شبکه Tree : به معنی درخت می باشد که مجموعه ای از شبکه های Star و Bus می باشد.
شبکه Ring : به معنی حلقه می باشد که هر ECU بین ECU دیگری قرار دارد.
شبکه Lattice : به معنی شبکه ای می باشد که ارتباط بین ECUها به صورت Random ( تصادفی ) برقرار می شود
یک مثال ساده در درک این مفهوم به ما کمک می کند . در خودروی 206 میتوان BSI یا BCM را ECU مرکزی شبکه Star نامید که انتقال داده بوسیله دو سیم به هم پیچیده(Twisted) شبکه Bus انجام می شود و همچنین ECUها بین یکدیگر قرار دارند را شبکه Ring نامید.
یونس دارابی –
ممنون از مطالب خوبتون